ABSOLWENCI GIMNAZJUM i LICEUM
ABSOLWENT to słowo pochodzące z języka łacińskiego: absolvens oznacza osobę, która ukończyła określony etap edukacyjny. Jego ukończenie zawsze łączy się z uzyskaniem dyplomu lub uprawnienia do podjęcia nauki na dalszym etapie edukacji. W przypadku absolwentów nakielskiego gimnazjum i liceum wyznacznikiem zakończenia edukacji był zawsze egzamin maturalny czasami zwany również egzaminem dojrzałości. Dokumentem potwierdzającym pozytywny wynik egzaminu pozostaje niezmiennie świadectwo, które upoważniało i upoważnia absolwentów do aplikowania na wyższe uczenie.
Dla dzisiejszego I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Krzywoustego w Nakle nad Notecią odniesienie historyczne do pojęcia absolwent, z perspektywy 145 lat istnienia szkoły, musi mieć charakter różnicujący. W różnych systemach edukacyjnych nauka w gimnazjum i liceum trwała od 3 do 10 lat. Oznacza to, że uczniami nakielskiego gimnazjum i liceum pozostawali uczniowie w przedziale wiekowym 10 – 19 lat. Niezależnie jednak od systemów edukacyjnych i okresów historycznych czy dziejów politycznych to, co łączy wszystkich absolwentów, to wiek zakończenia edukacji. Uczniowie KRZYWOUSTEGO kończyli szkołę w wieku 18 – 19 lat. Wyjątkiem od tej reguły pozostawała młodzież z roczników powojennych, którym II wojna światowa zabrała możliwość normalnego funkcjonowania.
Dane statystyczne określające liczbę absolwentów naszej szkoły na przestrzeni 145 lat pozwalają dostrzec zmiany zachodzące w przestrzeni społecznej i politycznej naszego regionu. Są one kapitalnym źródłem wiedzy do analizy procesów demograficznych i edukacyjnych na Krajnie i Pałukach.
Analiza spisów absolwentów z lat 1876 -1920 jednoznacznie potwierdza tezę, że są one odbiciem skomplikowanych i ciekawych losów naszego regionu. Zachowane listy absolwentów i uczniów z tego właśnie okresu są odzwierciedleniem struktury etnicznej i religijnej naszego regionu. Najliczniejsza grupa absolwentów to przedstawiciele społeczności niemieckiej. Sporą grupę stanowili również Polacy, a ok 5% do 10 % przedstawiciele społeczności żydowskiej mieszkającej w najbliższym regionie. W okresie tym szkołę ukończyło 294 uczniów.
Lata 1918 – 1939, czyli okres II Rzeczpospolitej zasadniczo zmienił strukturę narodową absolwentów Krzywoustego. Grupą dominującą w tym okresie byli Polacy, a pozostałą grupę absolwencką stanowili przedstawiciele społeczności niemieckiej i żydowskiej. Pamiętajmy jednak, że w okresie tym region nakielski i bydgoski pozostawał terenem o różnorodnej pod względem narodowym strukturze ludnościowej. Dane zapisane w księgach uczniów wskazują, że wszyscy absolwenci tego okresu to grupa 219 uczniów.
Nie bez znaczenia na losy nakielskiego liceum pozostaje okres 1939 – 1945, czyli II wojna światowa. Zawierucha wojenna, przesiedlenia, zniszczenia i holocaust wymiernie odcisnęły piętno na strukturze społecznej i narodowej naszego regionu. Okres po 1945 roku przyniósł z kolei zmianę granic oraz procesy wysiedleń i przesiedleń. Wszystkie te wydarzenia doprowadziły do trwałych i gruntownych zmian, które miały wpływ na kształt powojenny KRZYWOUSTEGO.
Próba analizy liczebnej absolwentów I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Krzywoustego w Nakle nad Notecią w latach 1945 – 2021 obrazuje zmiany zachodzące w polityce edukacyjnej Polski powojennej. Nietrudno dostrzec nacisk polityki oświatowej okresu PRL na kształcenie zawodowe i techniczne. Widać wyraźnie, że mimo powojennego wyżu demograficznego liczba absolwentów w latach 1945 – 1960 utrzymywała się na dość niskim poziomie. Wynosiła ona za ten okres 469 absolwentów.
Wyraźny wzrost ilości absolwentów nastąpił w latach 70 i 80-tych XX wieku. Tendencja ta zasadniczo była kontynuowana w kolejnych latach. Znaczący skok ilości absolwentów KRZYWOUSTEGO nastąpił po 1990 roku. Niewątpliwie był to efekt dwóch współistniejących procesów. Z jednej strony nastąpiły przemiany społeczno-polityczne i upadek PRL – u, a z drugiej upowszechnienie ogólnokształcącego wykształcenia i intensywny rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce na przełomie XX i XXI wieku.
ABSOLWENCI GIMNAZJUM I LICEUM:
- 1876 – 1920 – 294
- 1921 – 1939 – 219
- 1945 – 1950 – 105
- 1951 – 1960 – 364
- 1961 – 1970 – 632
- 1970 – 1980 – 985
- 1981 – 1990 – 874
- 1991 – 2000 – 1330
- 2001 – 2010 – 2191
- 2011 – 2020 – 1514
- w roku 2021 – 134
Za danymi statystycznymi przedstawionymi powyższej kryją się losy życiowe pojedynczych osób. Każdy absolwent to odrębna historia życia, kariery zawodowej i losów prywatnych.
To co łączy wszystkich – to miejsce, ul Gimnazjalna 3, nakielskie liceum – „Krzywousty”.
Klamrą spinającą losy szkoły pozostają zawsze jej absolwenci w łącznej liczbie 8 642 osób.
Paweł Darul
dyrektor I LO w Nakle nad Notecią